กรมมหาดเล็ก 904 คืออะไร

กรมมหาดเล็ก 904 หรือชื่อเดิม กรมมหาดเล็ก หน่วยงานราชการในพระองค์ระดับกรม สังกัด สำนักพระราชวัง มีหน้าที่เกี่ยวกับการรับใช้ในกิจการส่วนพระองค์ต่าง ๆ ทุกประเภททั้งในพระราชฐานที่ประทับ และทุกที่ที่เสด็จไป ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม ร.ศ. 112 ตรงกับ พ.ศ. 2436 ในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตาม พระราชบัญญัติกรมมหาดเล็ก โดยหมวด 1 ของพระราชบัญญัติฉบับนี้ได้แบ่งมหาดเล็กออกเป็น 4 ประเภทคือ

• มหาดเล็กบรรดาศักดิ์
• มหาดเล็กวิเศษ
• มหาดเล็กคงกรม
• มหาดเล็กยาม¹

ต่อมาในวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2468 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีพระบรมราชโองการ ประกาศ จัดการปกครองกรมมหาดเล็กหลวงเสียใหม่² โดยให้มีจางวางผู้บัญชาการ 1 นายพร้อมกับให้มีจางวางผู้ควบคุมบังคับบัญชาการงานในกรมอีก 3 นายคือ

• จางวางผู้บังคับการ เวรศักดิ์ เป็น จางวางกรมมหาดเล็กรับใช้
• จางวางผู้บังคับการ เวรสิทธิ์ เป็นจางวางกรมชาวที่
• จางวางผู้บังคับการ เวรฤทธิ์ เป็นจางวางกรมพระราชพาหนะ

ในวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2469 ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้รวมกรมมหาดเล็กหลวงเข้ากับกระทรวงวังเพื่อความสะดวกทางราชการและประหยัดพระราชทรัพย์³จากนั้นในวันที่ 30 มกราคม พ.ศ. 2476 จึงได้มีการจัดวางโครงสร้างกรมมหาดเล็กหลวงเสียใหม่ โดยมีส่วนราชการคือ⁴

• สำนักงานเลขานุการ แบ่งเป็น 4 แผนกคือ
  • แผนกสารบรรณ
  • แผนกคลัง
  • แผนกเบ็ดเตล็ด
  • แผนกของพระราชทานและเงินท้ายที่นั่ง

<!-- -->

• กองมหาดเล็กรับใช้ แบ่งเป็น 5 แผนกคือ
  • แผนกกลาง
  • แผนกห้องพระบรรทม
  • แผนกรับใช้
  • แผนกคลังวรภาชน์
  • แผนกพระเครื่องต้น

<!-- -->

• กองมหาดเล็กชาวที่ แบ่งเป็น 6 แผนกคือ
  • แผนกกลาง
  • แผนกรักษา พระราชวังดุสิต
  • แผนกรักษา พระบรมมหาราชวัง
  • แผนกรักษา พระราชวังบางปะอิน
  • แผนกรักษา วังสุโขทัย
  • แผนกรักษา วังไกลกังวล

ต่อมาเมื่อมีการประกาศใช้ พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม แก้ไขเพิ่มเติมพุทธศักราช ๒๔๗๘ ได้มีการลดฐานะกระทรวงวังลงเป็น สำนักพระราชวัง⁵พร้อมกับการลดฐานะกรมมหาดเล็กหลวงลงเป็นกองมหาดเล็กตาม พระราชกฤษฎีกาจัดวางระเบียบราชการในสำนักพระราชวังและสำนักงานราชเลขานุการในพระองค์ พุทธศักราช ๒๔๗๘⁶โดยแบ่งออกเป็น 3 แผนกคือ

• แผนกกลาง
• แผนกรับใช้
• แผนกชาวที่

จากนั้นจึงได้มีการฟื้นฟูและยกฐานะกองมหาดเล็กขึ้นเป็นกรมมหาดเล็กอีกครั้งหนึ่งตามมาตรา 7 (4) แห่ง พระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหารงานบุคคลของราชการในพระองค์ พุทธศักราช ๒๕๖๐ เมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2560 โดยยังคงเป็นส่วนราชการในสังกัดสำนักพระราชวังตามเดิมและในภายหลังได้เปลี่ยนชื่อเป็นกรมมหาดเล็ก 904⁷ ต่อมา สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร จึงได้มีพระราชโองการโปรดเกล้า ฯ แต่งตั้งให้ นาวาอากาศตรี อัษฎาวุธ วัฒนางกูร เป็นอธิบดีกรมมหาดเล็ก 904 คนแรกตั้งแต่วันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2561⁸

และในวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2563 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯแต่งตั้งให้ พลอากาศเอก อำนาจ จีระมณีมัย ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมมหาดเล็ก 904⁹สืบต่อจากนาวาอากาศตรีอัษฎาวุธ

อธิบดี

รายชื่อ	เริ่มดำรงตำแหน่ง	สิ้นสุดการดำรงตำแหน่ง
นาวาอากาศตรี อัษฎาวุธ วัฒนางกูร	25 ตุลาคม พ.ศ. 2560	15 มีนาคม พ.ศ. 2563
พลอากาศเอก อำนาจ จีระมณีมัย	15 มีนาคม พ.ศ. 2563	ปัจจุบัน

ดูเพิ่ม

• มหาดเล็ก

อ้างอิง

แหล่งที่มาดั้งเดิม: ${vars.title} แบ่งปันกับ ใบอนุญาต Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0

Footnotes

1. พระราชบัญญัติกรมมหาดเล็ก ร.ศ. 112 ↩

2. พระบรมราชโองการ ประกาศ จัดการปกครองกรมมหาดเล็ก ↩

3. พระบรมราชโองการ ประกาศ เปลี่ยนเสนาบดีกระทรวงวังและรวมกรมมหาดเล็กเข้าในกระทรวงวัง ↩

4. พระราชกฤษฎีกาจัดวางระเบียบราชการสำนักงานและกรมในกระทรวงวัง พุทธศักราช ๒๔๗๖ ↩

5. พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช ๒๔๗๘ ↩

6. พระราชกฤษฎีกาจัดวางระเบียบราชการในสำนักพระราชวังและสำนักงานราชเลขานุการในพระองค์ พุทธศักราช ๒๔๗๘ ↩

7. พระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหารงานบุคคลของราชการในพระองค์ พุทธศักราช ๒๕๖๐ ↩

8. พระราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนในพระองค์ ↩

9. พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งข้าราชการในพระองค์และนายทหารราชองครักษ์พิเศษ ↩

หมวดหมู่