ประเพณีชักพระ คืออะไร

ประเพณีชักพระ เป็นประเพณีทางศาสนาที่มีการองค์ประกอบหลายอย่างเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าในประเทศไทยและประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประเพณีชักพระเป็นการทำพิธีศาสนาที่ครอบครัวไทยปฏิบัติตามศาสนาพุทธ โดยโครงการชักพระจะมีการใช้พิธีกรรมที่เชื่อมโยงกับการสวดมนต์ การทำบุญและการธรรมะ ซึ่งมีจุดประสงค์เพื่อเสริมสร้างความสุขในชีวิตและกำหนดให้ตนเองเป็นบุคคลที่ดี

การชักพระทำขึ้นในวันเวลารอดูมะนาวันพระเจ้า หรือวันเกิดของพระพุทธเจ้า พระองค์ที่ทรงอรรถาธิบดี (สิ้นสุดการมรณพิธีของพระพุทธเจ้า) หรือวันที่มีประชุมเพื่อพิจราณาการล้มละลายของพระพุทธศาสนา การชักพระจะทำได้ทุกวัยทุกทีที่พ้นเกณฑ์การเป็นคนอาบัติภพ โดยเฉพาะผู้ที่สวดมนต์ เรียนรู้ธรรมะ ควบคุมพฤติกรรม และยินดีที่จะปฏิบัติตามหลักธรรมารมณ์ที่ตั้งไว้ในพระพุทธศาสนา

ขั้นตอนการชักพระประกอบด้วย

การเตรียมพระพุทธรูป: เริ่มต้นด้วยการทำความสะอาดและกำจัดฝุ่นบนพระพุทธรูปเพื่อความสะอาดและเก็บเครื่องประดับไว้ที่พระแดง เตรียมเครื่องบวชพระโพธิสัตว์ พระแสอักขระ รวมทั้งเครื่องสวดมนต์และบัวใหญ่
การเรียนสังขารวมพระชนมพรรษา: นักเรียนเรียงสมัยและวางเข้าพระเกียรติสันติกาล แล้วก็พาพระมันไปเรียนการเป็นสังขารวมพระชนมพรรษาตามวิถีของเผ่าและดินแดน
การเป็นพระภิกษุหรือบิณฑบาต: ผู้ที่ต้องการเริ่มต้นการเป็นพระภิกษุสามารถปรึกษาเจ้าสังขารวมพระชนมพรรษาเพื่อให้โอกาสเริ่มต้นการเป็นพระภิกษุได้ เมื่อทำพิธีฟื้นฟูร่างกายกลับคืนมาที่ธรรมชาติของมนุษย์จนทุกสิ่งตามพระอรรถกลับคืนมาเป็นเจ้าของโลก
การหวนแหลมพระชนมพรรษา: การหวนแหลมเป็นการหยุมหรือทุบด้วยมือที่บริเวณแกนสันส่วนรอบท้ายของศร ขึ้นเสียงอักษร ‘โคษ’ เพื่อให้สถานที่ทุกเมืองเห็นว่าเจ้าอ่างค์จิตที่พระพุทธับนมณเงาคืนตามธรรมชาติของมนุษย์แล้ว
การสวดสมาธิพระร้อยพระสติเพชรตามวิถีศาสนาพุทธ: เป็นการนั่งประทังนิกายของพระภิกษุและทั้งนักธรรมะเรือนทั่วทุกมุมและเขตการปฏิบัติพระธรรมการสวดมนต์พระร้อยพระสติเพชร ในขณะนั้นจะมีพระที่นั่งนักบวชและที่นั่งผู้ค้ายีนต์ สอนวิธีการปฏิบัติอย่างถ่องแท้และเผยแพร่บุญคุณไปยังผู้อื่น

ประเพณีชักพระถือเป็นการฝึกวิจารณ์ ฝึกทักษะในการควบคุมอารมณ์ และเสริมสร้างความสุขใจแก่ผู้ที่ฝึกธรรม ในปัจจุบัน เป็นทั่วไปที่การชักพระจะทำขึ้นในวันพระราชพิธีสำคัญและในโอกาสพิเศษอื่นๆ เช่น เทศกาลวันจันทร์คู่ วันพระมหาธาตุ ประสูติสามัคคี และประเพณีบรรพชาอื่นๆ ที่ผู้นับถือศาสนาพุทธจะเข้าร่วมเพื่อเรียนรู้ธรรมะ สวดมนต์ บำบัดโรค ภูมิคุ้มกันบิดาลและผู้ดูแลรักษา เปิด-ปิดรูปที่นำภาพพระเจ้าลงใต้เมตตาน้ำร้อน และวางท่าทางการสวดมนต์และการเแสดงศีลแห่งที่่องดอร์

ในประเทศไทย การชักพระเป็นเรื่องที่สำคัญและเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมไทยเชิงศาสนา และเป็นองค์ประกอบสำคัญของทัศนศึกษาในประเทศไทย นอกจากนี้ คนไทยยังคงแบ่งปันประเพณีชักพระกับคนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และทั่วโลกในวันพระราชพิธีสำคัญของพระพุทธศาสนา เช่น เชียงแสน ลาว กัมพูชา พม่า อินเดีย ญี่ปุ่น จีน ไต้หวัน อิสราเอล และเวียดนาม