รพรามาธิบดี คืออะไร

รพรามาธิบดี เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียชนิดหนึ่งที่เรียกว่า "Burkholderia pseudomallei" ซึ่งพบประจำอยู่ในบริเวณดินและน้ำในพื้นที่บางพื้นที่ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะอยู่ในประเทศไทย ลาว กัมพูชา มาเลเซีย และออสเตรเลียเหนือ

โรครพรามาธิบดีสามารถติดเชื้อได้ทางการสัมผัสโดยตรงกับสิ่งแวดล้อมที่มีแบคทีเรียนี้อยู่ เช่น ดิน น้ำ หรือสัตว์ที่เป็นพาหะ อาการของโรคจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับว่าเชื้อเข้าสู่ร่างกายผ่านทางใด และระบบอวัยวะใดถูกกระทำโดยเชื้อ

อาการของรพรามาธิบดีสามารถแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ รพรามาธิบดีเฉียบพลันและรพรามาธิบดีเรื้อรัง

1. รพรามาธิบดีเฉียบพลัน (Acute Melioidosis): อาการเริ่มแสดงอย่างรวดเร็ว จะมีไข้สูงรุนแรงพร้อมกับอาการอื่นๆ เช่น ไอ เจ็บคอ ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน และอาการหายใจลำบาก

2. รพรามาธิบดีเรื้อรัง (Chronic Melioidosis): อาการอาจไม่ค่อยแสดงออกมาตั้งแต่แรก เป็นได้ทั้งอาจมีไข้ต่ำ อาการอ่อนเพลีย และอาการเจ็บคอ หรืออาจไม่มีอาการแสดงออกเลย แต่หากไม่ได้รับการรักษาอาจเกิดแผลหรือขึ้นพิษในอวัยวะต่างๆ เช่น ปอด ตับ ม้าม สมอง

การวินิจฉัยโรครพรามาธิบดีจำเป็นต้องทำการตรวจเชื้อในห้องปฏิบัติการ โดยจะเก็บตัวอย่างเชื้อจากเลือด ขยายเลือด น้ำคอสะอาด หรือเซอรัมของเนื้อเยื่อ และมีการตรวจรังสีฟิตเทอร์ (X-ray) เพื่อเชื่อมโยงอาการที่มีขึ้นกับแต่ละเข้าสู่ร่างกาย

การรักษาโรครพรามาธิบดีใช้ยาอะม็อกซิคิน (Amoxicillin) ร่วมกับยาคาลดไข้และยาแก้ปวด เว้นแต่ในกรณีที่เชื้อเป็นพันธุกรรมเชื้อดื้อยา จำเป็นต้องใช้ยาซุปโฟราเมซิน (Sulfamethoxazole) ร่วมกับพุทธศตวรรษกฎ (Ceftriaxone) เพื่อช่วยควบคุมการติดเชื้อ

การป้องกันโรครพรามาธิบดีสามารถทำได้โดย:

1. หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับดินและน้ำในพื้นที่เสี่ยง
2. ใส่รองเท้าที่มีป้องกันการแทรกซ้อน เมื่อเดินเล่นในพื้นที่ที่มีรื้อล่อและน้ำขัง
3. รักษาอิมมูนิตี่ด้วยการใส่เสื้อผ้าที่แข็งแรง อาจมีการใช้แถบข้อต่อหรือขาบวกเพิ่มเงื่อนไขให้สะดวกแค่ไหนก็ควรทำ
4. ขังสัตว์ในสภาวะที่ดีและหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสัตว์ที่เป็นพาหะ